量子光学
习题解答集
二零零三年六月
量子光学习题解答
第一章
1.1长 L的立方腔内, 2
2
2
2
1 0AA
c t
∂∇ − =
∂
GG , 0A∇ =Gi 。求证满足边界
条件的解包含分量 ( , ) ( )cos( )sin( )sin( )x x x y zA r t A t k x k y k z=G ,
( , ) ( )sin( )cos( )sin( )y y x y zA r t A t k x k y k z=G ,
( , ) ( )sin( )sin( )cos( )z z x y zA r t A t k x k y k z=G ,
其中 kG的分量有 1.1.21式决定。
1.1.21式中 xn , yn , zn
在某一时刻只有其中之一为零。
解: 2
2
2
2
1 0AA
c t
∂∇ − =
∂
GG (1)
在直角坐标系中,分离变量
( , ) ( ) ( )i i iA r t A r A t=
G G ( , , )i x y z= (2)
代入(1)式,有
2
2 2 2
1 ( )
( ) 2
( ) ( )
i
ci
i i
A t
A r t
A r A t k
∂
∇ ∂
= = −
G
G
即 2 2( ) ( ) 0i iA r k A r∇ + = (3)
再利用分离变量法,令
( ) ( ) ( ) ( )iA r X x Y y Z z= (4)
则(3)式分解为
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2 2 2 2
0
0
0
d X
xdx
d Y
ydy
d Z
zdz
x y z
k X
k Y
k Z
k k k k
+ =
+ =
+ =
+ + =
(5)
由(5)式解得
1 1 2 2( ) ( cos sin )( cos sin )i x x y yA r C k x D k x C k y D k y= + +
3 3( cos sin )z zC k z D k z+i (6)
( , )( , ) A r ttE r t
∂
∂= −
G GG G∵ (7)
由边界条件
0
0nEn S
n E
∂
∂
× =
=
GG
把(7)式代入上式,得
( )
( ) 0
0nA rn S
n A r
∂
∂
× =
=
G
GG G
⇒ ( , ) ( )cos( )sin( )sin( )x x x y zA r t A t k x k y k z=
G ,
( , ) ( )sin( )cos( )sin( )y y x y zA r t A t k x k y k z=
G ,
( , ) ( )sin( )sin( )cos( )z z x y zA r t A t k x k y k z=
G
再考虑 , ,x y z L= 时的边界条件,得
x
n
x Lk
π
= , yny Lk
π
= , znz Lk π= , , , 0,1,2,x y zn n n = ""
若 , ,x y zn n n 中有两个或两个以上为零,则
( , ) ( , ) ( , ) 0x y zA r t A r t A r t= = =
G G G
即 0A =G ,腔内没有电磁场,这个解没有意义。
, ,x y zn n n∴ 最多只有一个为零。
1.2 算符 ,A B不对易,但满足[[ , ], ] [[ , ], ] 0A B A A B B= = ,证明
1 1
2 2[ , ] [ , ]A B A B A B A B B Ae e e e e e e+ −= = 。
证:记[ , ]A B C= , ( ) A Bf e eλ λλ = ( λ为参数),
则 (0) 1f = , (1) A Bf e e= , ( ) BAdfd A B ee λλλ = +
1 1 1 1[ , ] [ , ] [ , ] [ , ]n n n n nA B A B B B A B CB B A B− − − −= + = +∵
= 1 2 2 1( [ , ])n n n nCB B CB B A B nCB− − − −+ + = ="" (1)
( )B B A CAe eλ λ λ∴ = +
( ) ( )( )A Bdfd A B C f A B Ce eλ λλ λ λ λ∴ = + + = + +
21
2ln ( ) ln (0) ( )f f A B Cλ λ λ∴ − = + +
21
2( )( ) A B Cf e λ λλ + +∴ =
2 21 1
2 2( )A B A B C C A Be e e e e e eλ λ λ λ λ λ λ+ − −∴ = =
令λ =1,即 1 12 2[ , ]A B C A B A B A Be e e e e e e+ − −= =
A B↔ ,则有 12[ , ]A B A B B Ae e e e+ = 。
1.3 α为参数,A,B不对易,求证
2
2![ , ] [ ,[ , ]]
A AB B A B A A Be eα α αα− − = − + +"。
证:令 ( ) A Af Be eα αα − −= ,则 ( ) [ , ]A A A Adf AB BA A Bd e e e e
α α α α
α
− − − −
= − − = −
2
2 ( [ , ] [ , ] ) [ ,[ , ]]
A A A Ad f A A B A B A A A B
d e e e e
α α α α
α
− − − −
= − =
⋯⋯
所以 20 2!
1
( ) (0) ( ) [ , ] [ ,[ , ]]
!
n n
n
n
d ff f B A B A A B
n d
α
α
α
α α
α
∞
=
=
= + = − + +∑ "
1.4若 ( , )f a a+ 是一个可以展开成 ,a a+的幂级数的函数,证明:
(a)[ , ( , )] fa f a a
a
+
+
∂
=
∂
,(b)[ , ( , )] fa f a a
a
+ + ∂
= −
∂
,
(c) ( , ) ( , )a a a af a a f ae e ae eα α α α
+ +
− −+ +
= ,其中α 为参数。
证: [ , ] 1a a+ =∵ ,[ , ] 1a a+ = −
在(1.2)题中(1)式, 1[ , ] nn n BA B nCB C
B
−
∂
= =
∂
注意到 ( , )f a a+ 可以展开成 ,a a+的正序幂级数,也可以展开成
,a a+的反序幂级数,
[ , ( , )] fa f a a
a
+
+
∂
∴ =
∂
,[ , ( , )] fa f a a
a
+ + ∂
= −
∂
。
类似有
2
2[ , ]f fa aa + +
∂ ∂
∂ ∂= ,
2
[ , ]f f
a a a
a +∂ ∂∂ ∂ ∂= ,
2
[ , ]f f
a a a
a + +∂ ∂+ ∂ ∂ ∂= − ,
2
2[ , ]f fa aa
∂ ∂+
∂ ∂= − ,
f 关于 ,a a+的更高阶的偏导数也有类似的性质。
记a a A+ = ,则[ , ] f fa aA f a a+∂ ∂+ ∂ ∂= −
[ ,[ , [ , ]] ]A A A f∴ " "(共 n个 A) ( )na aa a f++ ∂ ∂∂ ∂= −
利用 1.3题的结论,有
2
2( ) ( )
2!
a a a a
a a a a
f f a a f a a fe eα α αα
+ +
+ +
− + +∂ ∂ ∂ ∂
∂ ∂ ∂ ∂= − − + − +"
0( , ) ( , )f a f a aae eα α α−+ += =∵ ,
0
( , )
( ) ( ) ( , )
a a
f a
a a f a aae e
α α
αα
+
−+
+ +∂ ∂
= ∂ ∂
∂
= − −
∂ ,
2
2
02
( , )
( ) ( ) ( , )
a a
f a
a a f a aae e
α α
αα
+
−+
+ +∂ ∂
= ∂ ∂
∂
= −
∂ ,⋯
( , ) ( , )a a a af a a f ae e ae eα α α α
+ +
− −+ +∴ = 。
(c)的另一种证法:
由 1.2题的(1)式,易得 1[ , ]n na a na+ −= − , 1[ , ]n na a na+ + −=
[ , ]n na a a na+∴ = − ,[ , ]n naa a na+ + +=
由 1.3题结果,易得 2( ) ( )
2!
a a a an n n n nna a na a ae e eα α ααα
+ +
−
= + + + =" ,
同理 ( )a a a an na ae e eα α α
+ +
− −+ +
= ,
把 ( , )f a a+ 展开成逆序形式
( , )
, 0
(0,0)( , )
! !
n m
n m
n m
ff a a a a
n m
∞
+ +
=
= ∑
则
( , )
, 0
(0,0)( , )
! !
n m
a a a a a a a a a a a an m
n m
ff a a a a
n me e e e e e
α α α α α α+ + + + + +
∞
− − −+ +
=
= ∑
( , )
, 0
(0,0)( ) ( )
! !
n m
n m
n m
f a a
n m e e
α α
∞
−+
=
= ∑
( , )f aae eα α−+=
(c)的第三种证法:
把 f展开成正序形式,令 ( ) ( , )g f ae a eα αα + −= , A a a+= ,
( , )B f a a+= ,
则 (0)g B= , (0) [ , ]f fg a a A B
a a
+
+
∂ ∂
′ = − = −
∂ ∂
⋯⋯
对照 1.3题的结果,知 ( ) A Ag e Beα αα −= ,代入具体
达式即得到
结论。
1.5 证明[ , ] ( 1)a a a aa ae e eα α α
+ +
− − −
= − ,[ , ] ( 1)a a a aa ae e eα α α
+ +
− −+ +
= − ,α为参
数。
证法一: 2 21 ( )
2!
a a a a a ae α αα
+
− + +
= − + +∵ ",
[ , ( ) ] ( 1) ( )n n na a a a a a a a a+ + += + − ,
2
2[ , ] ( 1) ( 1)
2!
a aa a a a a a a ae α αα
+
− + +∴ = − + + + +"
2
2( ( ) ( ) )
2!
a a a a a a aαα + +− − + +"
( 1)a a a aa ae eα α
+ +
− + −
= −
( 1) a aae eα α
+
− −
= − ;
[ , ( ) ] ( ) ( 1)n n na a a a a a a a a+ + + + + += − +∵ ,
a a a ae e eα α α
+ +
− −
= ,
( 1)[ , ] [ , ] ( ) ( 1)a a a a a a a a a aa a a a ae e e e e e e eα α α α α α α α
+ + + + +
− − − − + −+ + + + +∴ = = − = − 。
证法二:由 1.4题结果, a a a aa ae e eα α α
+ +
−
= ,
a a a aa ae e eα α α
+ +
− − −
∴ = ,
两边同减 a aae α
+
− ,得 a a a a a a a aa a a ae e e e eα α α α α
+ + + +
− − − − −
− = −
即 ( 1) [ , ]a a a aa ae e eα α α
+ +
− − −
− = ;
类似可证[ , ] ( 1)a a a aa ae e eα α α
+ +
− −+ +
= − 。
1.6证明 12( )H a aν += += 可以写成 n
n
H E n n=∑ ,从而
niE tiHt
n
n ne e=∑= = 。
证:在数态表象下, 12( )H a aν += += 的矩阵元
1
2( )mn mn n mnH m H n n Eνδ δ= = + == ,
n
n
H E n n=∑ 的矩阵元 mk n k mk
n
H E m n n k E δ= =∑ ,
∴ 12( )H a aν += += 可以写成 n
n
H E n n=∑ 。
同理比较
iHt
e =和
niE t
n
n ne∑ = 的矩阵元可得
niE tiHt
n
n ne e=∑= = 。
1.7证明麦克斯韦方程组可以写成(1.5.27a)及(1.5.27b)
的形式。首先证明 1 Ec t H∂∂ = ∇×� � , 0E∇ =�i , 1 Hc t E∂∂− = ∇×� �,
0H∇ =�i ,其中 0E Eε= G� , 0H Hµ= G� ;然后证明 s V V∇ = ∇×G GGi ,
0 0 0
0 0 1
0 1 0
xs
= −
,
0 0 1
0 0 0
1 0 0
ys
=
−
,
0 1 0
1 0 0
0 0 0
zs
−
=
。由此得到
(1.5.27a)及(1.5.27b)。
证:(1)真空中的麦克斯韦方程组为
B
tE ∂∂∇× = −
GG , 0E∇ =Gi , 21 EtcB ∂∂∇× =
GG , 0B∇ =Gi 。
把
0
1E E
ε
=
G �, 0 0B H Hµ µ= =G G �代入方程组,即可得到
1 E
c t H∂∂ = ∇×
� � , 0E∇ =�i , 1 Hc t E∂∂− = ∇×� �, 0H∇ =�i 。
(2)
x x x
x y y y z yx y z
z z z
V V V
s V s V s V s V
V V V
∂ ∂ ∂
∂ ∂ ∂
∇ = + +
GGi =
0
0
0
z yy z
z xx z
y xx y
V V
V V
V V
∂ ∂
∂ ∂
∂ ∂
∂ ∂
∂ ∂
∂ ∂
−
− + +
−
= V∇× G
(3)由 1.5.25式,易得 ( )ti c i cs Pγ γ γϕ χ χ∂∂ = − − ∇ × = − GG G G G= = i ,
( )ti c i cs Pγ γ γχ ϕ ϕ∂∂ = − ∇ × =
GG GG G= = i ,
0
0t
cs P
i
cs P
γ γ
γ γ
ϕ ϕ
χ χ
∂
∂
−
∴ =
GG GGi= GG GGi ,此即 1.5.27a;
0γϕ∇ =
G∵ i , 0γχ∇ =Gi , 0γ
γ
ϕ
χ
∇ =
G
i G ,这就是 1.5.27b。
1.8推导 1.5.32。 γϕG , γχG 的动力学方程为 csγ γϕ χ= ∇G G G� i ,
csγ γχ ϕ= − ∇
GG G� i , c sγ γϕ χ+ + += ∇G G G� i , c sγ γχ ϕ+ + += − ∇ GG G� i ,注意 s s+ = −G G。
解: γ γ γγ γ γϕ ϕ χ χ+ + +Ψ Ψ = +G G G G , v c s c sγ γ γγ γ γχ ϕ ϕ χ+ + +Ψ Ψ = −G GG G G G G
( ) ( )c s c s sγ γ γ γ γγ γ γ γ γχ ϕ χ ϕ χ ϕ ϕ ϕ χ χ+ + + + +∇ − = − ∇ + ∇ = +
G G G G GG G G G G G G G� �∵ i i i ,
同理 ( )c sγ γ γγ γ γϕ χ ϕ ϕ χ χ+ + +∇ = +G G GG G G G� �i ,
( )t γ γ γ γ γγ γ γ γ γϕ ϕ χ χ ϕ ϕ χ χ+ + + + +∂∂∴ Ψ Ψ = + + +
G G G GG G G G� �� �
( )c s c sγ γγ γχ ϕ ϕ χ+ += ∇ − +
G GG G G Gi
= ( )vγ γ+−∇ Ψ ΨGi
由于 ( )t jγ γ+∂∂ Ψ Ψ = −∇
Gi ,
因此, j vγ γ+= Ψ ΨG G ,此即 1.5.32式。
1.9 通过在两边用任意矢量 vG点积的方法证明 1i i
i
e e =∑ 。因此
若 (1)1 ˆˆ ke ε= , (2)2 ˆˆ ke ε= , 3ˆ kke =
G
,则得到 1.1.36。在极坐标中,
(sin cos ,sin sin ,cos )k k θ φ θ φ θ=G ,两横向偏振矢量表示为
(1)ˆ (sin , cos ,0)kε φ φ= − , (2)ˆ (cos cos ,cos sin , sin )kε θ φ θ φ θ= − ,直接代入证明
2
(1) (1) (2) (2) i jk k
ki kj ki kj ij k
ε ε ε ε δ+ = − 。
证:对任意矢量 vG, ( )i i i i
i i
v e e v v v v v= =∑ ∑G G G Gi i i
∴ 1i i
i
e e =∑ ;
2 2 2 2 2sin cos cos sin cos 1φ θ φ θ φ+ + =∵ ( 1i j= = 时)
2 2 2 2 2cos cos sin sin sin 1φ θ φ θ φ+ + = ( 2i j= = 时)
2 20 sin cos 1θ θ+ + = ( 3i j= = 时)
2 2sin cos cos cos sin sin cos sin 0φ φ θ φ φ θ φ φ− + + = ( 1, 2i j= = 时)
0 cos sin cos sin cos cos 0θ θ φ θ φ θ− + = ( 1, 3i j= = 时)
0 cos sin sin sin sin cos 0θ θ φ θ φ θ− + = ( 2, 3i j= = 时)
∴ 2
(1) (1) (2) (2) i jk k
ki kj ki kj ijk
ε ε ε ε δ+ + = ,
即 2(1) (1) (2) (2) i jk kki kj ki kj ij kε ε ε ε δ+ = − 。
第二章
2.1证明: ( )a αα α α α α+ ∗ ∂∂= + ;
( )a
α
α α α α α∗∂∂= + 。
证:
2
2 0ae e
α
αα
+
−
=∵ ,
2 2
2 20 0a ae e e e
α α
α α
α αα α
+ ∗
− −∂ ∂
∂ ∂∴ =
2
( ) 0 0a aa e e eαα αα
+ ∗
−∗ +
= − +
( )aα α α∗ += − +
( )a αα α α α α
+ ∗ ∂
∂∴ = + 。
类似可证 ( )a αα α α α α∗∂∂= + 。
(也可以把相干态展开成数态再证,比较麻烦。)
2.2 证明热光场中, 2 12( ) exp[ ( )]D nα α= − + , n 为场的平均光
子数。
证:由(3.1.26),对热光场
2
1( , ) nnP e
α
π
α α
−
∗
= ,
2
2( ) a aD e e e
β β ββ + ∗− −∴ =
22
212 n
ne e e d
αβ βα β α
π
α
∗ ∗
−
−
−
= ∫
2 22 ( )
2 ( )12
x y
i y x x yn
ne e e dx dy
α α
β α β α
β
α απ
− +
−
−
= ∫∫
2
2 2 212
1
( )n y n xn
n
e e eβ β
β
π
π−
− −
=
2
2
2 ne e
β β− −
= ,
∴ 2 12( ) exp[ ( )]D nα α= − + 。
2.3证明:
1
4 2
0( ,0) exp ( )2
m mq q qν ν
π
Ψ = − − = =
0 0( ) ( )D q q= Φ
( )0 0ˆexp ( )piq q= − Φ=
其中, pˆ i
q
∂
= −
∂
= ,
1
4 2
0 ( ) exp 2
m mq qν ν
π
Φ = − = = ,
因而 ( )0 0 ˆ( ) exp pD q iq= − = 是平移算符。用 ,a a+ 表示则为
0 0( ) exp ( )2
mD q q a aν +
= − =
,
所以 0 0( ,0) ( ,0) | 0 exp ( ) | 02
mq q D q q q a aν +
Ψ = 〉 = − 〉 =
,
令 0 2
mq να = = ,则
( )( ,0) exp ( ) | 0 |q q a a qα α+Ψ = − 〉 = 〉,
即 2
0
| |( ,0) exp |
2 !
n
n
q q n
n
α α∞
=
Ψ = − 〉 ∑ ,我们可以看出
2| |exp
2 !
n
na n
α α
= −
。
因为 1
2
H a a ν+ = + = ,
所以 2
0
| |( , ) exp exp |
2 !
n
n
iHtq t q n
n
α α∞
=
Ψ = − − 〉 ∑=
exp | exp( )
2
i t q i tν α ν = − − 〉 ,
故而 ( , ) exp | exp( )
2
i tq t q i tν α ν Ψ = − 〈 − 〉
exp | exp[ ( ) ( ) ] 0
2
i t q t a t aν α α+ ∗ = − 〈 −
把 1 ( )
2
a mvq ip
m v
= += ,
1 ( )
2
a mvq ip
m v
+
= −= 代入,
得
0 ˆ( ,0) exp | exp[ ( sin cos ) | 0
2
qi tq q i mvq t p tν ν ν Ψ = − 〈 − − 〉 = .
1
4 2
0exp exp sin cos2 2
m i t i q m t tν ν ν ν ν
π
= − • = =
2
0
0
( cos )exp sin exp
2
m q q ti q m q t ν νν ν
−
− − = =
所以
1
22 2
0| ( , ) | exp ( cos )
m mq t q q tν ν ν
π
Ψ = − − = = 。
2.4证明: 由 2.3题我们知道, 2| |exp
2 !
n
na n
α α
= −
所以有 2
0
| |( ,0) exp ( )
2 !
n
n
n
q q
n
α α∞
=
Ψ = − Ψ ∑
2
0
| |exp |
2 !
n
n
q n
n
α α∞
=
= − ∑
2.5证明: 因
1( ) ( )D aD aα α α− = +
1( ) ( )D a D aα α α− + + ∗= +
( ) ( ) cosh sinhiS a S a r ae rθξ ξ+ + + −= −
( ) ( ) cosh sinhiS aS a r a e rθξ ξ+ += −
2 2 2 2 2( ) ( ) cosh sinh ( ) sinh coshi iS a S a r a e r a a aa e r rθ θξ ξ+ + + += − − +
所以 0 | ( ) ( ) ( ) ( ) | 0a S D aD Sξ α α ξ+ += 〈 〉
0 | ( )( ) ( ) | 0S a Sξ α ξ+= 〈 + 〉
α=
a α+ ∗=
2 2a a∗+ =
20 | ( ) ( ) ( ) ( ) | 0S D a D Sξ α α ξ+ += 〈 〉
0 | ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) | 0S D aD D aD Sξ α α α α ξ+ + += 〈 〉
2 sinh coshie r rθα= −
0 | ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) | 0a a S D a D D aD Sξ α α α α ξ+ + + + += 〈 〉
0 | ( )( )( ) ( ) | 0S a a Sξ α α ξ+ + ∗= 〈 + + 〉
2 2sinh | |r α= +
2 2cosh | |aa r α+ = + ;
又
2 2
1 2
i i
ae a eY
θ θ
−
++
= ,
2 2
2 2
i i
ae a eY
i
θ θ
−
+
−
= ,
所以
2
*2 2
2
1 2
i i
e eY
θ θ
α α
−
+ 〈 〉 =
2 *2 22 | |
4
i ie eθ θα α α− + +
= ;
2 *2 2 2 2
2
1
2sinh cosh 2 | | sinh cosh
4
i ie r r e r rY
θ θα α α− − + + + +〈 〉 =
2 2
22 2 2
1 1 1
2sinh cosh sinh cosh 1
4 4
rr r r rY Y Y e−− + +〈∆ 〉 = 〈 〉 − 〈 〉 = =
同理可得, 2 22 14
rY e〈∆ 〉 =
2.6证明: 12 1 2 1 2 12( ) exp( ) ( )S a a a a Sξ ξ ξ ξ+ ∗ + += + = ,这会导致 1 2, ,α α ξ 不归
一。查看有关资料可知,原题有错,可重新定义
12 1 2 1 2( ) exp( )S a a a aξ ξ ξ+ + ∗= − + , exp( )r iξ θ= ,则
12 1 12 1 2cosh sinh
iS a S a r a e rθ+ += − ,
12 2 12 2 1cosh sinh
iS a S a r a e rθ+ += − ,
2 11 12 1 1 2 120 | | 0a S D D a D D S
+ + +
= 〈 〉
12 1 1 120 | ( ) | 0S a Sα+= 〈 + 〉
1α= ,
同理, 2 21 1a α= ,
2 2
1 1 1cosh | |a a r α
+
= + ,
2 2
1 1 1sinh | |a a r α
+
= + ,
所以
2 2
2 2 2 2
(1) 2 1 1 1 1
1 2 2
i i i i
a e a e a e a eY
θ θ θ θ
− −+ + + + 〈∆ 〉 = −
21 1(2sinh 1)
4 4
r= + ≥
同理, (1) 2 22 1 1(1 2sinh )4 4Y r〈∆ 〉 = + ≥ ,
所以模 1a没有压缩态。
经过同样的计算可得,模 2a 也没有压缩态。
因此双模压缩态对两个单独模无压缩。
2.7 证明: 题目中有错,正确的 Nq 的表达式应该是
2
1
1( ) ( 1)!!
4
N
N Nq X N = ∆ − − ,且只对 N为偶数的情形成立。
因为 [ ]1 2, 2
iX X = ,
故 1 2 14X X C∆ ∆ ≥ = ,
由此易得 2 21 1 1: ( ) : ( ) 4X X∆ = ∆ − ,
由 B-H 定理,
2
1 1 8: :
y
y X y Xe e e∆ ∆= ,将此式两边同时
按 y的幂展开,取幂次相同的项比较系数得,
1 1 1
1( ) : ( ) : : ( ) :
2
N N NX X CN X∆ = ∆ + ∆ +"
2
3
2
3
13
2
( 1)!! ( 2 )
! : ( ) : ( 2 1)
33!2 !
2
N
N
N
N C N k
N C X N k
N
−
−
− =
+ ∆ = +
−
对于相干态,所有的 1: ( ) :NX∆ 为零。因此,当
2
1
1( ) ( 1)!!
4
N
NX N ∆ < − 时,即
2
1
1( ) ( 1)!! 0
4
N
N Nq X N = ∆ − − < 时出现
压缩。
(相干态的 1( )NX∆ 的表达式也可以通过数学归纳法来
证明,有些麻烦。)
2.8证明:[ ] 2 2 2 21 2 1 1, ( ), ( )2 2X X a a a ai
+ +
= + −
12 ( )
2
i a a+= +
所以产生压缩的条件是 2 1
2i
X a a+〈∆ 〉 < 〈 + 〉 (i=1 or 2)。
由于上式中出现了平均光子数,而光场的光子数、因而这
是一个非经典效应。
第三章
3.1 证明 2* 212 ( , )aa a a W dα α α α+ ++ = ∫ ,其中 *( , )W α α 为 Wigner-
Weyl分布。
证:由(3.B.7)式,对 1( , )O a a a a+ += , 2* 11 2( , )sO α α α= −
2( , ) 1O a a aa a a
+ + +
= = + , 2* 12 2( , )sO α α α= +
所以对 12( , ) ( )O a a aa a a+ + += + , 2*( , )sO α α α=
2* 21
2 ( , )aa a a W dα α α α
+ +∴ + = ∫
3.2证明 2[ ( )] ( )Tr D α πδ α= , 2[ ( ) ( )] ( )Tr D Dα α πδ α α+ ′ ′= − ,其中 ( )D α
为位移算符。用这一结果,证明
( )( ) 21[ ( , ) ( , )] ( )Tr a a a a πα α α α δ α α
ΩΩ ∗ + ∗ +′
′ ′∆ − − ∆ − − = − ,其中 ( )Ω∆ 和
( )Ω
∆ 分别在方程(3.4.2)和(3.4.9)中定义。
证:
2
221[ ( )] a aTr D d e e e
α
α α
πα β β β+ ∗− −= ∫
2
2 21 e d e
α
αβ α β
π β ∗ ∗− −= ∫
2
2
2
2 21 1e d e
α
αβ α β
π π
π β ∗ ∗− −= ∫
2
2 2 ( )e
α
π δ α−=
2( )πδ α=
( ) ( ) a a a aD D e eα α α αα α
+ ∗ + ∗′
′+ − − +
′ =∵
1
2( )a a a ae e α α ααα α α α
∗ ∗+ ∗ + ∗ ′′ ′−′− − +
=
1
2( )( )D e α α ααα α
∗ ∗′
′−
′= −
1
2 ( )2 2[ ( ) ( )] ( ) ( )Tr D D e α α ααα α πδ α α πδ α α
∗ ∗′
′−+
′ ′ ′∴ = − = −
( )( )[ ( , ) ( , )]Tr a a a aα α α α
ΩΩ ∗ + ∗ +′
′∆ − − ∆ − −
1 1 1 1 2 2 2 2
2 2
( , ) ( ) ( ) ( , ) ( ) ( )2 21 1
1 2[ ]
a a a aTr e e d e e dβ β β α β α β β β α β α
π π
β β∗ ∗ + ∗ ∗ ∗ + ∗′ ′Ω − − + − −Ω − − −= ×∫ ∫
1 1 2 2 1 1 2 2
4
( , ) ( , )2 21
1 2[Tr d d e e
β β β β β α β α β α β α
π
β β ∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗′ ′Ω −Ω − + + −= ∫ ∫
1 1 2 2 ]a a a ae eβ β β β
+ ∗ + ∗
− − +×
1 1 2 2 1 1 2 2
4
( , ) ( , )2 21
1 2 1 2[ ( ) ( )]d d e e Tr D D
β β β β β α β α β α β α
π
β β β β∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗′ ′Ω −Ω − + + − += ∫ ∫
1 1 2 2 1 1 2 2
4
( , ) ( , )2 2 21
1 2 1 2( )d d e e
β β β β β α β α β α β α
π
β β πδ β β∗ ∗ ∗ ∗ ∗ ∗′ ′Ω −Ω − + + −= −∫ ∫
1 1
3
( ) ( )21
1d e
β α α β α α
π
β ∗ ∗ ∗′ ′− − + −= ∫
21 ( )π δ α α′= −
3.3证明 2* * 22( , ) ( , )exp( 2 )W P dπα α β β α β β= − −∫ 。
21
2( ) * ( ) *( , ) ( , )s nC e Cββ β β β−=∵ ,
( ) *( , )sC β β , 212e β− , ( ) *( , )nC β β 的傅立叶变换分别为
*4 ( , )W α α , *4 ( , )P α α , 224e α−
由卷积定理, 2* * 212( , ) 4 ( , )exp( 2 )W P dπα α β β α β β= − −∫
2* 22 ( , ) exp( 2 )P dπ β β α β β= − −∫
3.4 确定相干态光场和热光场的 *( , )Q α α 和 *( , )W α α 。
解:对于相干态 0 0ρ α α= ,
2* 1 1
0 0 0( , ) exp( )Q π πα α α α α α α α= = − − ,
2 *
2
2* 2( ) 22
0 0( , )W e e d
α βα β α
π
α α β α α β β∗− −= −∫
2 2 2 22 *0 0 *
0 02 2 2 2
2
2 2( ) 22 e e e e d
β α β αβ α βαα βα β α
π
β∗ ∗− − − − + − − −= ∫
2 2 2 * *
0 0 0
2
2 ( 2 ) (2 ) 22 e e dα β α α α β α α β
π
β∗− − + − + −= ∫
2 2 * *
0 0 02 ( 2 )(2 )2 e eα α α α α απ
− + − −
=
2
022 e α απ
− −
=
对于热光场, 1(1 )
n
n
n
n
n n
n
ρ
+
=
+
∑ ,
*
1
1( , )
(1 )
n
n
n
n
Q n n
n
α α α α
π +
=
+
∑
2
2
1
1
(1 ) !
n n
n
n
n
e
n n
α α
π
−
+
=
+
∑
2
2
1 1 1( )
1 1 !
n
n
n
e
n n n
α α
π
−
=
+ +
∑
2
2 11 1
1
n
ne e
n
α
α
π
− +
=
+
2
11 1
1
ne
n
α
π
−
+
=
+
2 *
2
2* 2( ) 22
1( , ) (1 )
n
n
n
n
W e n n e d
n
α βα β α
π
α α β β β∗− −
+
= −
+
∑∫
2 2 *
2
2
2 2( ) 22
1
( )
(1 ) !
n n
n
n
n
e e e d
n n
α β βα β α
π
β β∗− − −
+
−
=
+
∑∫
2
2 2 *
2
2 12( ) 22 1
1
n
ne e e e d
n
β
α β βα β α
π
β∗ −− +− −=
+∫
24
2
2
1
2 12 1
1 1
1
n
ne e
nn
n
α
α
π
π
−
+
+
=
+
+
+
2
1
2
1
2
1
( )
ne
n
α
π
−
+
=
+
第四章
4.1 证明真空态和单光子态的叠加态 0 10 0a aψ = + 为非经典
态。
证: (2) (0) 0 1g = <∵
ψ∴ 是一个非经典态。
4.2(没有证明出来。)
4.3证明:
(a) ( ) 1TR ρ =
( )m ka a mTR Na e a
++ −
=
0
m ka a m
n
N n Na e a n
+
∞
+ −
=
= ∑
!
( )!
ka a
n m
nN n m e n m
n m
+
∞
−
=
= − −
−
∑
( ) !
( )!
k n m
n m
nN e
n m
∞
− −
=
=
−
∑
! ( )m k n mn
n m
Nm C e
∞
− −
=
= ∑
1
!
(1 )k m
Nm
e− +
=
−
∴
1(1 )
!
k meN
m
− +
−
=
1(1 )
!
k m
m ka a me a e a
m
ρ +
− +
+ −−
=
0nmρ = 当 n m≠
而 10( )(1 ) ( ) ( )nn k m m k n mn
n m
e C e else
ρ
− + − −
<
=
−
(1)当 n m= 时, 1(1 )k nnn eρ − += − , lim 1nnk ρ→∞ = ;
当 n m≠ 时, lim 0nnk ρ→∞ = 。
∴ lim nn nmk ρ δ→∞ = ,此时的态为 Fock态 |m〉。
(2) 1 ( )(1 ) ( 1) (1 )m k m k n m m k m k knnn n nC e e C e e eρ − + − − − −= − = − −
此式与热光场 ( 1)1
k
nn k n
e
e
ρ
+
−
′ = 之间的关系,无论是否 0k → ,都很
难看出来。
(b) ( )a a Tr a aρ+ +=
( ) ( )Tr aa Trρ ρ+= −
( ) 1Tr a aρ+= −
1
2
(1 ) ( 1)! 1
! (1 )
k m
k m
e m
m e
− +
− +
− +
= • −
−
1 1
1 k
m
e−
+
= −
−
2 2 2 2( )a a Tr a aρ+ +=
2 2( ) 4 ( ) 2 ( )Tr a a Tr aa Trρ ρ ρ+ += − +
2
( 1)( 2) 4( 1) 2
(1 ) 1k k
m m m
e e− −
+ + +
= − +
− −
对热光场,
1
k ne
n
−
=
+
,则
( 1)a a m n n+ = + +
2 2 2( 2)( 1)( 1) 4( 1)( 1) 2a a m m n m n+ = + + + − + + +
所以 22 2 2( 1)( 1) 2( 1)( 1) 1a a a a m n m n+ +− = + + − + + +
当
42 4
11 1
2 1
mmn
m
+ −
++ < = +
+
,
即
1
mn
m
<
+
时,
22 2 1a a a a+ +− < ,即 (2) (0) 1g < ,为亚泊松分布。
4.4解:(1)对于相干态 |α〉,
(2)( , ) ( )P α α δ α α∗′ ′ ′= −
2
2
2 | |( | | )( , )
!
m
mP d P em
η αη αα α α ′∗ −′′ ′ ′∴ = ∫
2
2
| |( | | )
!
m
e
m
ηαη α −
= ;
(2) 对数态 | n〉,
(1 ) ( )
0( )
m n m
m
n
n m
P m
n m
η η − − ≥
=
= <
;
(3)对热光场,利用 3.1.26式,
2
2
2 | |( | | )( , )
!
m
mP d P em
ηαη αα α α∗ −= ∫
21 | |
2 21 ( | | )
!
nmd e
n m
η α
α η α
π
− + 〈 〉
= 〈 〉 ∫
1
( )
( 1)
m
m
n
n
η
η +
〈 〉
= 〈 〉 +
(也可通过对数态的求和来求得,但是有点麻
烦。)
第五章
5.1证明:
( )i i ii e i e et t tχ χ χ
χ∂ ∂Ψ ∂Ψ = − Ψ
∂ ∂ ∂
= = =
22
2
iei A eu e
m t
χχ ∂
= − ∇ − + − Ψ ∂
K= == (1)""
2 2
i i i ie ei A e i A e i e e
e
χ χ χ χχ χ